IJzeren Rijn kan ramp zijn

Door allerlei tegenstrijdige berichten in de media denken veel burgers dat het zo’n vaart niet zal lopen met de IJzeren Rijn. Feit is dat het Europese Hof van Arbitrage in Den Haag heeft bepaald dat België het volle recht heeft op een reactivering van het uit 1836 daterende historische tracé van Antwerpen naar het Duitse Ruhrgebied. Nederland stemt daarmee in. Uiteindelijk zal deze spoorlijn worden opgenomen in het Trans-Europese netwerk (TEN), volledig geëlektrificeerd en tweesporig. De enige vraag is 170 jaar na dato welke maatregelen door beide landen moeten worden genomen om de veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid van tienduizenden burgers langs het tracé te garanderen en wie voor die kosten op moet draaien. De zeven IJ-R gemeenten wijzen het goederenvervoer over het historisch tracé alleen al vanwege de kolossale maatschappelijke investeringen af.

Leefbaarheid
Neerpelt vormt het eindpunt van het personenvervoer vanaf Antwerpen (lijn 15). De hinder van personentreinen is niet te vergelijken met de overlast en de invloed op de leefbaarheid van goederentransporten dwars door de kernen van Neerpelt en Overpelt. Bij de kruising met de Stationsstraat in Hamont wordt de spoorbaan ingeklemd door de dorpsgebieden. De ruimte langs de spoorbaan is ingepland voor de toekomstige verdere stedelijke ontwikkeling van Hamont. De kern van Budel-Schoot ligt direct tegen de spoorbaan. De enige overweg verbindt de lokale gemeenschappen van Budel-Dorplein, Budel-Schoot en Budel.

In Weert komen de spoorlijnen uit Eindhoven en België bij elkaar. Vier tot vijf meter hoge geluidschermen op een zes meter hoge spoordijk over een lengte van acht kilometer is voor de gemeente Weert onacceptabel. In een soortgelijke situatie in Zevenaar is bij de aanleg van de Betuwelijn het traject ter plaatse ondergronds aangelegd mede door de protesten van omwonenden. In Baexem, Haelen en Buggenum razen de treinen van Eindhoven naar Roermond nu al voorbij met snelheden van 130 km per uur. Binnen het TEN-netwerk kan dat op dit traject na heropening van de IJzeren Rijn oplopen tot 325 goederen- en personentreinen per etmaal. De gemeenten Heythuysen en Haelen blijven daarom mordicus tegen een tracé dat de dorpskernen ‘raakt’.

Wat de natuur betreft kennen de Budeler en Weerter bergen een beschermde status op grond van Europese richtlijnen. Dat geldt ook voor de Grote Heide, de Haerterheide en de Dorperheide. Daarnaast doorsnijdt het 40 kilometer lange traject van Neerpelt tot Haelen een aantal waardevolle beekdallandschappen. De rust in al deze gebieden zal onherstelbaar woden verstoord. Datzelfde geldt voor de schade die aan flora en fauna wordt toegebracht.

Veiligheid
Doordat het aantal goederentransporten op het traject van Neerpelt tot Haelen en de Duitse grens enorm zal stijgen vrezen de zeven gemeenten ook een forse stijging van het aantal transporten van gevaarlijke stoffen zoals LPG en brandbare vloeistoffen.

“Een ammoniaktrein die ontploft zaait dood en verderf in een straal van 800 meter”, zegt Huub Keijzers, directeur stadsontwikkeling van Weert. Hij kent het dossier IJzeren Rijn beter als zijn broekzak. Het zogeheten ‘groepsrisico’ komt na de reactivering van de IJzeren Rijn in Weert 7 maal hoger te liggen dan nu het geval is. Het groepsrisico (GR) is de kans dat bij een ongeval tijdens het transport van gevaarlijke stoffen een groep personen gelijktijdig om het leven komt.

Bereikbaarheid
De enorme toename van het treinverkeer op het tracé zal leiden tot aanmerkelijk minder spoorwegovergangen voor de het normale wegverkeer. Lokale leefgemeenschappen worden volledig in tweeën geknipt. Een toename van het aantal files en sluiproutes is niet uit te sluiten. Dat geldt ook voor de aanrijtijden van hulpdiensten als politie, brandweer en ambulances die langer zullen gaan duren.

Uit alles blijkt dat de IJzeren Rijn een spoorlijn moet worden die voor intensief goederenvervoer moet worden gebruikt maar waaraan geen eisen worden gesteld die voor een dergelijke goederenlijn noodzakelijk zijn. Dit staat in schril contrast met de aanleg van de Betuwelijn waarbij kosten noch moeite zijn gespaard en de modernste technieken zijn toegepast om de schade voor de veiligheid en leefbaarheid tot een minimum te beperken. Kortom, een onverantwoorde heropening van de IJzeren Rijn kan wel eens een ramp zijn. Meer informatie vindt u op de website www.wakkervandeijzerenrijn.nl

De spoorwegovergang Napoleonsbaan in Haelen op het tracé van de IJzeren Rijn. “Een ontploffende ammoniaktrein zaait dood en verderf in een straal van 800 meter”, zegt Huub Keijzers van de gemeente Weert.

Peter Clement

Bron: Land van Weert 20 september 2006